Veelgestelde vragen over nematoden

Nematoden zijn microscopisch kleine (0,6 tot 1 mm), ongesegmenteerde wormen die over de hele wereld van nature voorkomen in de bodem.

Ja, er zijn entomopathogene (insectenparasitaire) nematoden, plantpathogene nematoden en saprofytische nematoden. Entomopathogene nematoden zijn een natuurlijke vijand van veel insecten.

Nee. Plantpathogene nematoden veroorzaken schade aan planten, maar entomopathogene nematoden zijn volledig veilig voor plant, dier en mens. Dat komt doordat alleen insecten gastheer kunnen zijn voor deze groep nematoden. Verreweg de meeste nematoden behoren tot de groep saprofyten. Deze nematoden zijn onschadelijk. Ze voeden zich met dood organisch materiaal en dragen zo bij aan een rijk bodemleven.

Nematoden gaan actief op zoek naar een gastheer of gebruiken een hinderlaagstrategie om hun gastheer te bereiken. Zodra ze in contact komen met een gastheer, proberen ze via een lichaamsopening binnen te dringen. In de gastheer geven de nematoden een bacterie af die de gastheer heel snel doodt. Daarnaast zet de bacterie de gastheer om in voedsel voor de nematoden. Dit voedsel zorgt ervoor dat de nematoden hun levenscyclus kunnen voltooien.

Ja. De meeste entomopathogene nematoden behoren tot het geslacht Heterorhabditis of Steinernema. Er zijn daarnaast nog andere geslachten en soorten, maar deze komen in veel kleinere aantallen voor.

Nee. Deze groep bacteriën is alleen schadelijk voor insecten en kan niet overleven buiten een insect of in een warmbloedig organisme.

Nee. Nematoden kunnen niet overleven bij zeer lage temperaturen en zeker niet zonder gastheer. Alleen als de nematode zich in de gastheer bevindt en de temperatuur niet te laag is, bestaat er een kleine kans dat de nematode kan overwinteren. Dit gebeurt echter nooit in die mate dat er in het voorjaar voldoende nematoden aanwezig zijn om een plaag te bestrijden.

Dat hangt ervan af. Sommige plagen kunnen zowel in het larvenstadium als in het volwassen stadium worden geïnfecteerd door nematoden, andere alleen in het larvenstadium (en een enkeling alleen in het volwassen stadium). In het algemeen geldt dat nematoden het meest effectief zijn tegen jonge larven, met name als het gaat om grote insecten.

De meeste nematoden zijn gericht op bodemplagen, maar bij verschillende bovengrondse plagen worden er goede resultaten behaald met bladtoepassingen. Voorwaarde is dan wel dat de temperatuur en luchtvochtigheid in het veld/in de kas optimaal zijn voor de nematoden. Nematoden kunnen bijvoorbeeld worden ingezet tegen plagen in palmbomen, rupsen, trips, Nesidiocoris, aspergekever, Tuta absoluta en diverse fruitmotten en -kevers.