Hemiptera

Witte vlieg

Wat is witte vlieg?

Witte vlieg is een groep kleine, gevleugelde insecten die behoren tot de familie Aleyrodidae. Ze worden "witte vlieg" genoemd omdat ze meestal wit of gelig van kleur zijn en vaak aan de onderkant van bladeren zitten.

Witte vlieg zijn echter geen echte vliegen, maar behoren tot de orde Hemiptera (Halfvleugeligen). Samen met bladluizen en schildluizen behoren ze tot de divisie Sternorrhyncha. De meest voorkomende soorten zijn de kaswittevlieg, Trialeurodes vaporariorum, en de tabakswittevlieg, Bemisia tabaci. Beide zijn wijdverspreid, polyfaag en in grote lijnen vergelijkbaar.

Witte vlieg komt in veel verschillende omgevingen voor, maar ze komen vooral veel voor in kassen en op landbouwvelden. Ze voeden zich met het sap van planten, wat schade aan de bladeren en groeistoornissen kan veroorzaken. Ze kunnen ook plantenvirussen overbrengen van de ene plant naar de andere.

Play

Levenscyclus van witte vlieg

Bij de witte vlieg zijn zes ontwikkelingsstadia te onderscheiden, namelijk ei, eerste, tweede, derde en vierde larvenstadium en volwassen insect.

De eieren zijn ellipsvormig en worden vaak in cirkels afgezet. De jonge larven die uit de eieren komen, hebben goed ontwikkelde poten en antennen. Ze worden in het Engels ‘crawlers’ (kruipers) genoemd. Na uitkomst zijn ze enkele uren actief bezig met het zoeken naar een geschikte plaats op het blad waar ze zich kunnen voeden. Als ze deze gevonden hebben, vestigen ze zich daar voor de gehele verdere larvale ontwikkeling. Zowel de poten als de antennen zijn in het tweede en derde larvale stadium gereduceerd tot slechts één of twee segmenten en ze zijn dan niet meer te zien. In het vierde larvenstadium ten slotte zijn de insecten eerst plat, maar later worden ze iets dikker en verhardt de huid zich.

De beharing van de larven is afhankelijk van de beharing van het blad. Hoe langer de haren op het blad, hoe langer ook de haren op de larve. De larve past zich met andere woorden aan de structuur van het blad aan waarop hij voorkomt. Op sterk behaard blad kan de larve soms ingedeukt worden als er een stugge bladhaar in de weg zit. Zodra de rode oogjes van de volwassen witte vlieg zichtbaar worden bij het vierde larvenstadium, wordt het stadium ‘pop’ genoemd. De verschillende wittevliegsoorten zijn het beste van elkaar te onderscheiden in het popstadium.

De adult kruipt uit de verharde huid van de pop via een karakteristiek gevormde opening: de pop scheurt aan de bovenkant langs voorgevormde naden open waardoor een T-vormige opening ontstaat. Net uitgekomen witte vliegen hebben twee paar doorschijnende vleugels. Later worden de vleugels en het lichaam overdekt met een wit wasachtig poeder, dat de insecten hun karakteristieke uiterlijk geeft. Volwassen witte vliegen bevinden zich meestal aan de onderkant van jonge bladeren, waar ze hun eieren afzetten. Als er aan de planten wordt geschud, vliegen de adulten als een wolk op om even later terug te keren naar de onderkant van de bladeren.

Witte vlieg herkennen

Witte vlieg kan worden geïdentificeerd aan de hand van de volgende kenmerken:

  • Grootte en vorm: Witte vliegen zijn kleine, gevleugelde insecten die meestal ongeveer 1-2 mm lang zijn. Ze hebben een opvallende, driehoekige vorm en houden hun vleugels in een verticale positie over hun lichaam wanneer ze in rust zijn.
  • Kleur: Zoals hun naam al doet vermoeden, zijn witte vliegen meestal wit of lichtgeel van kleur. Dit komt door de was die de adulten produceren en die hun lichaam en vleugels bedekt. Sommige soorten hebben donkere markeringen op hun vleugels of lichaam.
  • Beweging: Witte vliegen zijn zwakke vliegers en hebben de neiging om rond planten te fladderen in plaats van in een rechte lijn te vliegen. Ze zijn vaak te vinden aan de onderkant van bladeren, waar ze zich voeden met plantensap.
  • Schade: Witte vlieg kan schade veroorzaken aan bladeren door zich te voeden met plantensap. Dit kan resulteren in vergeling, verwelking of vroegtijdige bladval.

Als je vermoedt dat je een wittevliegplaag hebt, is het belangrijk de juiste maatregelen te nemen om hun populatie onder controle te houden.

Schade door witte vlieg

De schade die wordt veroorzaakt door witte vlieg kan worden herkend aan verschillende zichtbare tekenen. Hier zijn enkele veelvoorkomende tekenen van wittevliegschade:

  • Vergeling van de bladeren: Witte vlieg voedt zich met plantensap, waardoor de bladeren van aangetaste planten geel kunnen worden en uiteindelijk afvallen. Deze vergeling is vaak meer uitgesproken op de onderste bladeren van de plant.
  • Achterblijvende groei: Witte vlieg kan er ook voor zorgen dat planten langzamer groeien. Dit komt doordat de insecten voedingsstoffen aan de plant onttrekken terwijl ze zich met het sap voeden.
  • Kleverig residu: Witte vlieg scheidt een suikerachtige substantie uit, honingdauw genaamd, die de bladeren en stengels van aangetaste planten kan bedekken.
  • Roetdauw: Honingdauw kan ook de groei bevorderen van een zwarte, roetachtige schimmel die de bladeren en stengels van aangetaste planten kan bedekken. Deze schimmel kan het vermogen van de plant om te fotosynthetiseren en te groeien verder verminderen.
  • Verwelkingsverschijnselen of afsterving van de plant: In ernstige gevallen kunnen wittevliegplagen ervoor zorgen dat planten verwelken en afsterven. Dit kan gebeuren als de insecten in zeer grote aantallen aanwezig zijn en zich hevig voeden met de plant.

Soorten witte vlieg

Er zijn veel verschillende soorten witte vlieg, maar enkele van de meest voorkomende zijn de kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum) en de tabakswittevlieg (Bemisia tabaci).

  • Kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum): Deze soort is een van de meest verspreide en schadelijke wittevliegplagen. Zoals de naam al doet vermoeden, wordt ze vaak aangetroffen in kassen, waar ze zich voedt met een breed scala aan gewassen, waaronder tomaten, komkommers en paprika's. De kaswittevlieg is een klein, wit insect met korte antennes en een wasachtig uiterlijk.
  • Tabakswittevlieg (Bemisia tabaci): Deze soort is een belangrijke plaag voor veel gewassen, waaronder katoen, groenten en sierplanten. Ze komt vaak voor in warme klimaten en kan aanzienlijke schade toebrengen aan gewassen door zich te voeden met plantensap en virussen over te brengen. De tabakswittevlieg is een klein, wit insect met lange antennes en een lichtgele tint. Deze soort wordt ook wel zilverbladwittevlieg (Bemisia argentifolii) genoemd, maar deze naam verwijst eigenlijk naar dezelfde soort.

Witte vlieg voorkomen

Om wittevliegplagen in gewassen te voorkomen, zijn er verschillende maatregelen die je kunt nemen:

Voer goede gewasbeheerpraktijken uit

Zorg voor gezonde planten door goede irrigatie, voeding en voldoende afstand tussen de planten. Gezonde planten zijn minder gevoelig voor wittevliegplagen.

Strikte hygiëne

Houd de groeiplaats schoon en vrij van vuil, onkruid en plantenresten die als reservoir voor witte vlieg kunnen dienen. Verwijder regelmatig aangetast plantmateriaal en voer het af.

Regelmatig controleren

Controleer je gewassen regelmatig op tekenen van witte vlieg, zoals volwassen insecten, nimfen of hun kenmerkende kleverige honingdauw. Om te helpen bij het monitoren kun je op strategische plaatsen in het gewas vangplaten plaatsen om volwassen wittevliegen te vangen en inzicht te krijgen in de populatieniveaus. Vroegtijdige detectie maakt snelle actie mogelijk en voorkomt dat de plaag zich uitbreidt.

Gebruik fysieke barrières in kassen

Installeer insectenwerend gaas op openingen zoals luchtramen en deuren om te voorkomen dat witte vlieg het gewas binnendringt. Dit helpt bij het creëren van een fysieke barrière en vermindert de kans op besmetting.

Introduceer biologische bestrijders

Gebruik natuurlijke vijanden van witte vlieg zoals sluipwespen, roofmijten, roofwantsen of entomopathogene schimmels. Deze nuttige organismen kunnen helpen om wittevliegpopulaties onder controle te houden door zich met hen of hun eieren te voeden.

Wissel gewassen en plant diversiteit - vollegrondsteelten

Vermijd het continu telen van vatbare plantensoorten. Wissel gewassen af om de levenscyclus van witte vlieg te verstoren en de opbouw van plagen te verminderen. Daarnaast kan het planten van verschillende gewassen een omgeving creëren die minder gunstig is voor witte vlieg.

Play

Video's over de bestrijding van witte vlieg

Bekijk de video of ga naar ons YouTube-kanaal om onze bestrijdingsproducten voor witte vlieg in actie te zien.

Biologische bestrijding van witte vlieg

Er zijn verschillende natuurlijke vijanden die kunnen worden gebruikt voor de biologische bestrijding van witte vlieg, waaronder sluipwespen, wantsen en roofmijten. Deze nuttige insecten en mijten voeden zich met of parasiteren op witte vlieg in verschillende stadia van hun levenscyclus, waardoor de populaties afnemen en verdere schade aan gewassen wordt voorkomen.

Sluipwespen

De sluipwespen Encarsia formosa (En-Strip) en Eretmocerus eremicus (Ercal) worden vaak gebruikt om wittevliegpopulaties in kasgewassen te bestrijden. De vrouwelijke sluipwespen leggen eitjes in de wittevliegnimfen, waar de zich ontwikkelende sluipwesplarve de gastheer van binnenuit opeet en de witte vlieg uiteindelijk doodt.

Roofmijten

Ook roofmijten zoals Amblyseius swirskii (Swirski-Mite, Swirski-Mite LD, Swirski-Mite Plus, Swirski Ulti-Mite), Amblydromalus limonicus (Limonica) en Amblyseius andersoni (Anso-Mite, Anso-Mite Plus) zijn effectieve natuurlijke vijanden van witte vlieg. Deze roofmijten voeden zich met wittevliegeieren en -nimfen en kunnen de wittevliegpopulaties in korte tijd aanzienlijk terugdringen. Deze roofmijten kunnen niet gebruikt worden in tomaat, omdat ze vast komen te zitten in het kleverige spul dat de klierharen van de tomaat produceren.

Roofwantsen

In tomaat wordt de roofwants Macrolophus pygmaeus (Mirical) vaak gebruikt voor de bestrijding van witte vlieg.

Entomopathogene schimmels

Entomopathogene schimmels, zoals Lecanicillium muscarium (Mycotal) zijn ook effectief voor de biologische bestrijding van witte vlieg. Deze schimmels infecteren en doden witte vliegen door hun opperhuid te penetreren en in het insect te groeien, wat uiteindelijk de dood veroorzaakt.

Het laatste nieuws over witte vlieg

Hulp nodig?