Framboos
René Simons zoekt graag de vernieuwing op. Hij was in 2016 de eerste teler met een belichte teelt van frambozen onder glas. Ruim twee jaar later staat hij weer vooraan, nu bij de ontwikkeling van een aanpak van luizen in kleinfruit. De resultaten zijn veelbelovend.
Op de bedrijven van René Simons in Schijndel en Haaren zijn spint en trips heel goed met bestrijders onder controle te houden. Luizen vormen een ander verhaal. In de teelt van frambozen onder glas is de grote frambozenluis (Amphorophora idaei) steevast een bron van zorgen, in de bramenteelt onder glas is er hinder van de grote bramenluis (Amphorophora rubi). Voor Koppert was dit reden om samen met de distributeurs Vos Capelle en Klep Etten-Leur en vier praktijkbedrijven, waaronder dat van Simons, op zoek te gaan naar een effectievere aanpak van de luizen.
Met preventie een lagere luizendruk
De basis van de ontwikkelde aanpak is het preventief inzetten van de galmug Aphidoletes aphidimyza (Aphidend). Consultant Guido Roozemond legt uit: "In aardbei zagen we met deze luizenpredator al goede resultaten. Daarom zijn we gaan kijken of hij ook in ander kleinfruit de luizen effectief weet aan te pakken." Dat was het geval, zo bleek: in de belichte frambozen van René Simons hield de galmug de luizen op een duidelijk lager niveau. Het uitzetten was weinig werk: vijf potjes per hectare per week neerzetten, en klaar. In week 2, vroeg in de eerste teelt, werd hiermee begonnen.
De galmug, plús sluipwespen
Het werkte, maar het was nog niet voldoende, zegt René Simons. "De haarden werden aangepakt, maar de luizen bleven zich verspreiden. De galmug had iets te veel tijd nodig voor zijn populatie-opbouw om de hele kas vrij van luizen te houden." Daarom werd besloten om voortaan meteen ook sluipwespen uit te zetten zodra luizen werden gesignaleerd. Dat betrof Aphidius ervi, oftewel Ervipar, één per vierkante meter, drie weken achter elkaar. Dat ging niet zonder slag of stoot. Zo is Aphidius succesvol in paprika, maar in de belichte frambozen van René Simons zijn bijvoorbeeld de etmaaltemperaturen lager dan in paprika en daar reageert de bestrijder op. Niettemin was er succes: na drie weken werden steeds meer poppen van Aphidius ervi gevonden en ging het beter met de luisbestrijding.
Nauwelijks hinder van luizen
Begin augustus werd bij Simons het gewas van de tweede teelt geruimd. Die teelt begon met een enkel luisje. Jan Snijders, specialist gewasbescherming bij Vos Capelle: "Daar werd dus meteen ook Ervipar bijgezet. Met als resultaat dat er nauwelijks hinder van luizen is geweest. Met een preventief gebruik van Aphidend hou je de luizen op een laag niveau, Ervipar is daarna nodig om ze op te kunnen ruimen." Op de drie andere deelnemende bedrijven was de situatie minder complex en werden met minder moeite vergelijkbare successen bereikt. Op deze bedrijven ging het om standaardteelten die later van start gingen dan bij René Simons. De ervaringen die bij hem werden opgedaan, konden op de andere bedrijven meteen in de praktijk worden gebracht. "Er is op alle vier bedrijven veel geleerd en we zitten duidelijk op de goede weg", constateert Guido Roozemond.
Een sprong in het diepe
René Simons levert zijn op klantspecificatie verpakte producten via Veiling Zaltbommel aan retailers en speciaalzaken in onder meer Nederland, België, Duitsland, Oostenrijk en Scandinavië. De enorme uitbreiding van met name de frambozenteelt in Spanje, Portugal en Marokko en, onder glas, in Nederland bracht hem ertoe in 2016 als eerste kleinfruitteler met belichting onder glas van start te gaan. Het was een sprong in het diepe, want kennis over het belichten van kleinfruit was er eigenlijk niet. Zijn beslissing pakte goed uit. "Met de belichting kan ik in het voorjaar het klimaat nog wat beter afstemmen op de behoeften van het gewas. En in zowel de voorjaars- als de najaarsteelt kan ik een nog betere kwaliteit neerzetten en stijgen de producties. Vooral in het voorjaar hebben Nederlandse frambozen een mooie kwaliteit om in het nichesegment te vermarkten. Die kans in de markt wil ik pakken. Op deze wijze probeer ik de internationale concurrentie een stap voor te blijven."
Correctiemiddelen voor een noodtoestand
In het concurrentieveld is voor René Simons ook de geïntegreerde teelt belangrijk. De Haarense ondernemer teelt zijn gewassen nagenoeg biologisch. "De kas met frambozen ligt nooit leeg, een biologisch evenwicht kan ik meenemen naar een nieuwe teelt. Dat is een voordeel, hoewel ook plaaginsecten van de ene op de andere teelt kunnen overgaan. Maar al met al hoef ik maar zelden een chemisch middel te gebruiken." Toch benadrukt hij de noodzaak van goede correctiemiddelen. "Telen is werken met de natuur en die kan onvoorspelbaar zijn. Correctiemiddelen blijven nodig om een calamiteit het hoofd te kunnen bieden."
Hulp nodig?