Nieuwsgierig en ongeduldig

^{De plant en zijn omgeving vormen een systeem dat tal van interacties heeft. Als je die begrijpt, kun je het gewas veel preciezer sturen, en op een veel natuurlijker manier.}

Steeds minder chemische middelen en steeds minder anorganische kunstmeststoffen. Daar wil teeltspecialist Erik van der Helm naar toe. Hij stelt dat een gezond gewas het vooral van de natuur moet hebben. Dan gaat het niet alleen om de inzet van voldoende bestrijders. Microbiële producten zoals NatuGro zijn minstens zo belangrijk. "Daarmee werk je aan evenwichten op alle niveaus. Zo maak je het systeem waarmee de plant zich voedt en gezond houdt in al z'n facetten sterker."

Al bijna vijfentwintig jaar is Erik van der Helm in dienst bij Bunnik Plants. Hij is er nu teeltspecialist en is verantwoordelijk voor een nieuwe locatie van 2,3 hectare aan de Albert van’ t Hartweg in Bleiswijk. Daar produceert Bunnik Plants succulenten en aardbeiplantjes voor de consumentenmarkt. Vijftien jaar geleden deed hij zijn eerste ervaringen op met Trichoderma-schimmels en zag hij hun positieve invloed op de gewasgezondheid. Een jaar of zes later kwam Koppert met NatuGro op de markt. In de eerste proeven, in het gewas Tillandsia, zag Erik van der Helm meteen de eff ecten: de plantjes waren uniform, de bloem beter op kleur en het gewas was nagenoeg vrij van plaaginsecten en pathogenen.

^{Erik van der Helm (links) en René Rotteveel: "De plant vertelt ons van alles, we moeten leren hem hem beter te verstaan."}

Sindsdien heeft hij zich veel praktische kennis eigen gemaakt als het gaat over de toepasbaarheid. Hij praat dan ook gedreven over de benadering die hij volgt. "Ik heb de plant leren zien als een meercellig organisme dat voortdurend reageert op allerlei invloeden en vele interacties heeft met zijn omgeving: de klimatologische omstandigheden zowel binnen als buiten, zijn energie, assimilatie en waterbalans, het zuurstofgehalte in het irrigatiewater, de structuur van het groeimedium, aanwezige plaaginsecten en pathogenen, bestrijders, nutriënten, gunstige micro-organismen... noem maar op. Een heel complex systeem." Als je zo kijkt, zegt Koppert-consultant René Rotteveel, leer je te begrijpen dat een gezonde plant met veel van die factoren beter in balans is dan een minder gezonde of een zieke plant. Dat begrijpen ontstaat niet van de ene op de andere dag: "Inzicht en verdieping zijn sleutelwoorden. Elke dag opnieuw moeten wij en de klant nieuwe dingen leren. Maar dat is goed, dan sta je nooit stil. Bovendien zullen er altijd nieuwe uitdagingen blijven komen." Erik van der Helm wil verder komen met het denken in systemen en evenwichten. Niet het gevolg maar de oorzaak is leidend. "Ik ben nieuwsgierig en ongeduldig tegelijkertijd, want een integrale benadering van de plant maakt het mogelijk om veel preciezer te sturen. Een ontdekkingsreis waarbij ik de eindbestemming exact op mijn netvlies heb, de reis ernaartoe wordt de komende tijd uitgestippeld. Gelukkig heb ik aan René en aan begeleider Eric Kerklaan van Horticoop goede sparringpartners."

^{"Met plantsapanalyses kun je maatregelen onderbouwen en ze maken de effecten meetbaar; je kunt zien dat je op het goede spoor zit."}

De teeltspecialist wil naar een plant toe die uiteindelijk geen anorganische producten nodig heeft. Ergo: geen chemische gewasbeschermingsmiddelen, geen kunstmeststoff en. Hij wijst naar de aardbeiplantjes in de kassen. Sinds hij die met NatuGro laat behandelen, is de stikstofgift met dertig procent gedaald en kan hij een lagere EC in de pot aanhouden. "De plant weet zich duidelijk beter te voeden en hij is voor luizen minder aantrekkelijk geworden. Er zijn nog wel wat aantastingen, maar de druk van luizen is stukken minder dan in het verleden. Het bewijst volgens mij dat je de samenstelling van de grond niet op de bovengrondse plant, maar juist op het ondergrondse bodemleven moet afstemmen. Daar gebeurt het, dat is de basis waarop de plant steunt." Hij verwelkomt instrumenten als plantsap- en bodemwebanalyses. "Met die analyses kun je te nemen maatregelen onderbouwen en ze maken de eff ecten meetbaar. Je kunt zien dat je op het goede spoor zit."

Het vergt tijd, maar Erik van der Helm komt steeds verder met zijn aanpak. De nieuwste kennis speelt daarin een belangrijke rol. Die komt voor een deel bij Koppert en Horticoop vandaan, maar Erik verslindt ook de nodige boeken over plantgezondheid en bodemweerbaarheid. "De plant vertelt ons van alles, maar we moeten nog leren om hem beter te verstaan. Als je steeds meer interacties kunt overzien, begrijp je heel dat complexe systeem beter en kun je steeds verfijnder telen. Met minder problemen, met meer succes."