Als tuindersdochter ben ik in de jaren tachtig opgegroeid in het Westland. Mijn ouders teelden tomaten en als tussenteelt kropsla, later de kropsla jaarrond. Het was de tijd dat wij nog naar huis reden van een verjaardag omdat het weer plots omsloeg. Ik ’s avonds met mijn vader meeliep vanuit huis naar de schuur om het lucht dicht te draaien of de kachels in de kas te laten zakken. De tomaten werden nog getrild. Toen ik wat ouder werd, mocht ik tussen de middag bellen naar ‘het bandje’ van de veiling om de slaprijzen op te schrijven en naar mijn vader toe te brengen. Het lijkt een eeuw geleden.
Het was ook de tijd van chemische gewasbescherming. Ik hoorde als kind veel over mineervlieg en rups.. Maar de plagen tegenkomen in het gewas gebeurde niet, want er werd standaard met breedwerkende chemie bestreden. Toch werd er in andere opzichten meer in harmonie met de natuur geteeld, want zowel de tomaten als de kroppen sla stonden in de volle grond. Maar actief bezig zijn met bodemweerbaarheid in die tijd, dat denk ik niet.
De tijden zijn behoorlijk veranderd. Tijdens mijn studie aan de hogere tuinbouwschool werd gedacht dat vollegrondsteelten volledig zouden verdwijnen en was er relatief weinig aandacht voor. Maar laatst hoorde ik een vakgenoot zeggen dat hij verwacht dat de tomaten over 10 jaar juist weer in de grond geteeld worden. Wie zal het zeggen?
Eén ding staat als een paal boven water: een teelt, of die nu op steenwol staat of in de vollegrond, is per definitie een natuurlijk fenomeen, waarbij vanuit licht, water en CO2 de prachtigste producten ontstaan, wonderbaarlijk toch? Laten wij er met elkaar voor zorgen dat we de geheimen van de natuur beter leren begrijpen en vooral gebruiken om nog eeuwen vooruit te kunnen.