Wat is witte vlieg?
Witte vlieg is een groep kleine, gevleugelde insecten die behoren tot de familie Aleyrodidae. Ze worden "witte vlieg" genoemd omdat ze meestal wit of gelig van kleur zijn en vaak aan de onderkant van bladeren zitten.
Witte vlieg zijn echter geen echte vliegen, maar behoren tot de orde Hemiptera (Halfvleugeligen). Samen met bladluizen en schildluizen behoren ze tot de divisie Sternorrhyncha. De meest voorkomende soorten zijn de kaswittevlieg, Trialeurodes vaporariorum, en de tabakswittevlieg, Bemisia tabaci. Beide zijn wijdverspreid, polyfaag en in grote lijnen vergelijkbaar.
Witte vlieg komt in veel verschillende omgevingen voor, maar ze komen vooral veel voor in kassen en op landbouwvelden. Ze voeden zich met het sap van planten, wat schade aan de bladeren en groeistoornissen kan veroorzaken. Ze kunnen ook plantenvirussen overbrengen van de ene plant naar de andere.
Levenscyclus van witte vlieg
Bij de witte vlieg zijn zes ontwikkelingsstadia te onderscheiden, namelijk ei, eerste, tweede, derde en vierde larvenstadium en volwassen insect.
De eieren zijn ellipsvormig en worden vaak in cirkels afgezet. De jonge larven die uit de eieren komen, hebben goed ontwikkelde poten en antennen. Ze worden in het Engels ‘crawlers’ (kruipers) genoemd. Na uitkomst zijn ze enkele uren actief bezig met het zoeken naar een geschikte plaats op het blad waar ze zich kunnen voeden. Als ze deze gevonden hebben, vestigen ze zich daar voor de gehele verdere larvale ontwikkeling. Zowel de poten als de antennen zijn in het tweede en derde larvale stadium gereduceerd tot slechts één of twee segmenten en ze zijn dan niet meer te zien. In het vierde larvenstadium ten slotte zijn de insecten eerst plat, maar later worden ze iets dikker en verhardt de huid zich.
De beharing van de larven is afhankelijk van de beharing van het blad. Hoe langer de haren op het blad, hoe langer ook de haren op de larve. De larve past zich met andere woorden aan de structuur van het blad aan waarop hij voorkomt. Op sterk behaard blad kan de larve soms ingedeukt worden als er een stugge bladhaar in de weg zit. Zodra de rode oogjes van de volwassen witte vlieg zichtbaar worden bij het vierde larvenstadium, wordt het stadium ‘pop’ genoemd. De verschillende wittevliegsoorten zijn het beste van elkaar te onderscheiden in het popstadium.
De adult kruipt uit de verharde huid van de pop via een karakteristiek gevormde opening: de pop scheurt aan de bovenkant langs voorgevormde naden open waardoor een T-vormige opening ontstaat. Net uitgekomen witte vliegen hebben twee paar doorschijnende vleugels. Later worden de vleugels en het lichaam overdekt met een wit wasachtig poeder, dat de insecten hun karakteristieke uiterlijk geeft. Volwassen witte vliegen bevinden zich meestal aan de onderkant van jonge bladeren, waar ze hun eieren afzetten. Als er aan de planten wordt geschud, vliegen de adulten als een wolk op om even later terug te keren naar de onderkant van de bladeren.
Witte vlieg herkennen
Witte vlieg kan worden geïdentificeerd aan de hand van de volgende kenmerken:
- Grootte en vorm: Witte vliegen zijn kleine, gevleugelde insecten die meestal ongeveer 1-2 mm lang zijn. Ze hebben een opvallende, driehoekige vorm en houden hun vleugels in een verticale positie over hun lichaam wanneer ze in rust zijn.
- Kleur: Zoals hun naam al doet vermoeden, zijn witte vliegen meestal wit of lichtgeel van kleur. Dit komt door de was die de adulten produceren en die hun lichaam en vleugels bedekt. Sommige soorten hebben donkere markeringen op hun vleugels of lichaam.
- Beweging: Witte vliegen zijn zwakke vliegers en hebben de neiging om rond planten te fladderen in plaats van in een rechte lijn te vliegen. Ze zijn vaak te vinden aan de onderkant van bladeren, waar ze zich voeden met plantensap.
- Schade: Witte vlieg kan schade veroorzaken aan bladeren door zich te voeden met plantensap. Dit kan resulteren in vergeling, verwelking of vroegtijdige bladval.
Als je vermoedt dat je een wittevliegplaag hebt, is het belangrijk de juiste maatregelen te nemen om hun populatie onder controle te houden.
Schade door witte vlieg
De schade die wordt veroorzaakt door witte vlieg kan worden herkend aan verschillende zichtbare tekenen. Hier zijn enkele veelvoorkomende tekenen van wittevliegschade:
- Vergeling van de bladeren: Witte vlieg voedt zich met plantensap, waardoor de bladeren van aangetaste planten geel kunnen worden en uiteindelijk afvallen. Deze vergeling is vaak meer uitgesproken op de onderste bladeren van de plant.
- Achterblijvende groei: Witte vlieg kan er ook voor zorgen dat planten langzamer groeien. Dit komt doordat de insecten voedingsstoffen aan de plant onttrekken terwijl ze zich met het sap voeden.
- Kleverig residu: Witte vlieg scheidt een suikerachtige substantie uit, honingdauw genaamd, die de bladeren en stengels van aangetaste planten kan bedekken.
- Roetdauw: Honingdauw kan ook de groei bevorderen van een zwarte, roetachtige schimmel die de bladeren en stengels van aangetaste planten kan bedekken. Deze schimmel kan het vermogen van de plant om te fotosynthetiseren en te groeien verder verminderen.
- Verwelkingsverschijnselen of afsterving van de plant: In ernstige gevallen kunnen wittevliegplagen ervoor zorgen dat planten verwelken en afsterven. Dit kan gebeuren als de insecten in zeer grote aantallen aanwezig zijn en zich hevig voeden met de plant.
Witte vlieg voorkomen
Om wittevliegplagen in gewassen te voorkomen, zijn er verschillende maatregelen die je kunt nemen:
Voer goede gewasbeheerpraktijken uit
Zorg voor gezonde planten door goede irrigatie, voeding en voldoende afstand tussen de planten. Gezonde planten zijn minder gevoelig voor wittevliegplagen.
Strikte hygiëne
Houd de groeiplaats schoon en vrij van vuil, onkruid en plantenresten die als reservoir voor witte vlieg kunnen dienen. Verwijder regelmatig aangetast plantmateriaal en voer het af.
Regelmatig controleren
Controleer je gewassen regelmatig op tekenen van witte vlieg, zoals volwassen insecten, nimfen of hun kenmerkende kleverige honingdauw. Om te helpen bij het monitoren kun je op strategische plaatsen in het gewas vangplaten plaatsen om volwassen wittevliegen te vangen en inzicht te krijgen in de populatieniveaus. Vroegtijdige detectie maakt snelle actie mogelijk en voorkomt dat de plaag zich uitbreidt.
Gebruik fysieke barrières in kassen
Installeer insectenwerend gaas op openingen zoals luchtramen en deuren om te voorkomen dat witte vlieg het gewas binnendringt. Dit helpt bij het creëren van een fysieke barrière en vermindert de kans op besmetting.
Introduceer biologische bestrijders
Gebruik natuurlijke vijanden van witte vlieg zoals sluipwespen, roofmijten, roofwantsen of entomopathogene schimmels. Deze nuttige organismen kunnen helpen om wittevliegpopulaties onder controle te houden door zich met hen of hun eieren te voeden.
Wissel gewassen en plant diversiteit - vollegrondsteelten
Vermijd het continu telen van vatbare plantensoorten. Wissel gewassen af om de levenscyclus van witte vlieg te verstoren en de opbouw van plagen te verminderen. Daarnaast kan het planten van verschillende gewassen een omgeving creëren die minder gunstig is voor witte vlieg.
Video's over de bestrijding van witte vlieg
Bekijk de video of ga naar ons YouTube-kanaal om onze bestrijdingsproducten voor witte vlieg in actie te zien.