Algemeen
De ziekteverwekker Phomopsis sclerotioides infecteert komkommerachtigen en veroorzaakt in deze gewassen zwartwortelrot.
Levenscyclus en uiterlijk van zwartwortelrot bij komkommerachtigen
Phomopsis sclerotioides overleeft in de bodem en is een sterke saprofytische concurrent, waardoor hij ‘schone’ of ontsmette grond of substraat snel kan koloniseren. Hij hoopt zich op, dus de ontsmetting moet grondig en gelijkmatig gebeuren. Phomopsis sclerotioides vormt sclerotiën die ongunstige omstandigheden in de bodem jarenlang kunnen overleven, maar verder is er weinig bekend over de levenscyclus. De schimmel wordt verspreid via water, lucht en bodemdeeltjes.
Schadebeelden
Phomopsis sclerotioides veroorzaakt op komkommerwortels grijszwarte vlekken met een donkere scheidslijn. De plekken zijn enigszins verzonken en worden meestal gevormd rond de aanhechtingsplaats van zijwortels en wortelharen. De plekken kunnen zich uitbreiden en de wortel omringen. De wortels worden geelbruin tot zwart en sterven uiteindelijk af. Zwarte plekken met vruchtlichamen komen vaker voor bij temperaturen rond 20°C, terwijl de plekken bij 10°C lichtbruin zijn. De plekken kunnen worden ingesloten door pseudostromata: donkergekleurd weefsel dat er uitziet als zwarte lijnen.
De ziekte blijft meestal beperkt tot enkele wortels, maar bij een ernstige aantasting kunnen alle wortels geïnfecteerd raken. In het laatste stadium van de ziekte blijft alleen het vaatweefsel over, doordat de schors (de buitenste wortellaag) weggerot is. Infectie van jonge planten leidt tot groeiachterstand en kleinere, intens groene bladeren. Bij een zware aantasting kunnen planten in dit stadium afsterven. Bij minder ernstige infecties kunnen de uitlopers in een laat ontwikkelingsstadium afsterven. Als er eerder in het seizoen echter gebrek aan water is geweest, bijvoorbeeld tijdens periodes met veel verdamping, kan het gewas eerder verwelken. Bij verwelkte planten ziet de kroon er aanvankelijk uit alsof hij nat is. Hij wordt lichtbruin en verzonken, later zwart met geelbruine sporen. In het beginstadium van de verwelking is de ziekte lastig te onderscheiden van andere verwelkingsziekten.
De schimmel kan ook zwarte vruchtrot veroorzaken.